İNKİLAP TARİHİ   I.YAZILI CALIŞMA SORULARI VE CEVAPLARI

1. 1.Meşrutiyet kavramını acıklayarak ilk meşrutiyet ne zaman ve hangi hükümdar zamanında ilan edildi? I.meşrutiyetin ömrü niçin kısa sürdü?
   Meşrutiyet,bir hükümdar yönetiminde,anasayal parlementer sistemdir.I.meşrutiyet 23 aralık 1876'da Mithat Paşa ,arkadaşları ve genc osmanlı (jöntürkler) etkileri sonucunda sultan II.Abdülhamit tarafından ilan edilmişti.1877-1878 osmanlı rus savaşın (93 harbi),kötü sonuclar vermeye başlatyınca mecliste sert tartışmalar yaşandı.
   2.Kanun-i esasi, jöntürkler(genc osmanlılar),ittihat ve terakki kavramlarını açıklayınız.
   KANUN-İ ESAS: Daha çok osmanlı’nın uluslararası politik kaygılarının egemen olduğu, ruslara karşı ingiltere ve fransa’nın desteğini almak amacıyla kabul edilmiş anayasa. JÖN TÜRKLER:On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında, Osmanlı Devleti'nde, batı tarzı idare ve fikirlerin gelişip yayılması için çalışanlara verilen isim.
   İTTİHAT VE TERRAKİ: 1908 Meşrutiyet Devrimi'ni sağlayan siyasi dernek (parti).
   3.31Mart olayının nedeni ve sonuclarını yazınız.
   Nedenleri;
   * Meclisin yeniden açılmasından bir süre sonra yurtta siyasal çalışmalar arttı.
   * İttihat ve Terraki Cemiyetinin içiinde ayrılıklar başladı.
   * Cemiyet içi muhalefet hızlandı.
   * Muhalifler,Ahrar adıyla yeni bir siyasi cemiyeti oluşturdular.
   * Özellikle tutucuların oluşturduğu bu cemiyet,Mecliste sözleri,gazetelerde yazılarıyla ittihat ve terraki'nin çalışmalarına engel olmak istediler.
   Sonucları;
   * II.Abdülhamit'in tahttan indirilmesine rağmen ülkede tam anlamıyla huzur sağlanamadı.
   * Siyasal anlaşmazlık sürüp gitti.
   * Osmancılık ile İslamcılık (panislazim) gibi siyasi akımların yerine ''turancılık'' (Pantürkizm) akımı önem kazandı.
   * II.Meşrutiyet'in ilanı ile ortaya çıkan karışıklıklardan yararlanan Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti (1908).
   * 1878 Berlin Antlaşması ile Bosna-Hersek'in yönetim hakkını almış olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu.Bosne-Hersek'i topraklarına kattı.
   * Tanzimat ve Islahat Fermanları ile başlamış olan demokrasi kareketleri,I ve II.Meşrutiyet'le ğelişme göstermiş ancak 1911'den sonra başlayan savaşlar,gercek anlamda yerleşmesini engellemiştir.
   4.Trablusgarp Savaşı’nın nedenini-sonuclarını yapılan antlaşmanın tarih ve sonuclarını belirtiniz.
   Nedenleri:
   Makedonya, Arnavutluk Batı Trakya ve 12 ada, Bozcaada, İmroz ve Meis dışındaki Ege adaları kaybedildi. Balkanlarda kalan Türklerle ilgili sorunlar başladı
   Tuğrancılık akımı güç kazandı, Osmanlıcılık akımı önemli ölçüde güç kaybetti.
   Milliyetçilik akımı güçlendi
   Ordunun ıslah edilmesi gerektiği anlaşıldı ve :
   1. Ordu gençleştirildi.
   2. Almanya'dan subaylar ve silahlar getirtildi
   İtalya’nın sömürge arayışı içinde olması.
   Osmanlı’nın zayıf olması.
   Gelişmeler.
   Osmanlı savaş sırasında karadan ve denizden yardım gönderemedi.
   İtalya, Osmanlı’yı barışa zorlamak için Rodos ve çevresindeki 12 Ada’yı işgal etti.
   Bu sırada Balkan Savaşı’nın başlaması üzerine 1912 yılında UŞİ Antlaşması yapıldı.
   Uşi Antlaşması: 1912.
   Trablusgarp İtalya’ya bırakıldı.
   12 Ada geçici olarak İtalya’ya bırakıldı. (Balkan savaşı sonuna kadar).
   NOT: İtalya Balkan Savaşı sonrasında 12 Adayı teslim etmedi. I.Dünya Savaşı başladı ve İtalya İtilaf Devletleri yanında yer aldı. II. Dünya Savaşı’nda (1939–1945) yenilince İngiltere’nin isteği ile 1947 yılında Paris Antlaşması ile Yunanistan’a verildi.
   5.Balkan savasının genel nedenlerini belirtiniz.I.balkan savasına hangi devletler katıldı?sonucları hakkında bilgi verin.
   Savaşın Nedenleri
   * Rusya’nın Balkanlarda takip ettiği Panslavist po-litika
   * Balkanlardaki gelişmelerin, Osmanlı tarafından, takip edilememesi
   * Fransız ihtilalinin etkisi (Milliyetçilik ve bağımsızlık)
   * Türklerin Balkanlardan tamamen atılmak istenmesi
   Açıklama:Savaş başlamadan önce; Arnavutluk, Makedonya, Selanik ve Yanya Osmanlı’nın elindeydi.
   * Trablusgarp Savaşı esnasında, Osmanlı Devleti’nin güçsüz olduğunun anlaşılması
   * Kiliseler sorununun Balkan devletlerinin lehine sonuçlanması
   * Balkan devletlerinin Osmanlı’ya karşı ittifak kurmaları
   * İngiltere’nin, 1908’de Estonya’nın başkenti Re-val’de yapılan görüşmeler sonucunda, Rusya’yı Balkan politikasında serbest bırakması Savasa katılan devletler ve sonucları
   * Karadağ, Bulgaristan, Sırbistan ve Yunanistan Osmanlı Devleti’ne karşı savaştılar(Bu devletlerin Bulgaristan önderliğinde birleşip; Osmanlı’ya sal-dırmasında Rusya etkili oldu. Savaş 8Ekim 1912’de Karadağ’ın Osmanlı topraklarına saldırması ile başladı. Bulgarlar Çatalca’ya kadar gelmeyi başarırken;Rauf Orbay’ın Hamidiye Kruvazörü ile yaptığı başarılı mücadelelere rağmen Yunanlılar Ege Adalarını işgal etmeyi başarmıştır.)
   * Osmanlı Devleti bütün cephelerde yenilerek Çatalca’ya kadar geriledi.
   6.İkinci Balkan Savaşı’nın (1913) nedenlerini, gelişmeleri ve savaşın sonuçlarını yazınız.
   Nedenleri.
   Londra Antlaşması’nda (1913) Bulgaristan’a en fazla toprak düşünce Romanya’nın da katılımı ile Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ birlikte Bulgaristan’a saldırdılar.
   Gelişmeler.
   Bulgaristan savaşta yenildi.
   Osmanlı, Enver Paşa’nın girişimi ile Edirne ve Kırklareli’ni geri aldı.
   Sonuçlar.
   Bulgaristan ile İstanbul Antlaşması (1913) yapıldı ve günümüz Trakya sınırı çizildi.
   Yunanistan ile Atina Antlaşması (1913) yapıldı, Girit, Ege Adaları (Bozcaada ve Gökçeada hariç) ve Batı Trakya Yunanistan’a bırakılarak elimizden çıktı.
   Balkan ülkeleri aralarında Bükreş Antlaşması’nı (1913) imzalayarak, Balkan topraklarını paylaştılar.
   Arnavutluk da bu arada bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı’dan ayrıldı.
   7.Balkan savaşlarının genel sonuçları nelerdir.maddeleyin.
   Balkan Savaşlarının Genel Sonuçlar.
   8.Birinci Dünya Savaşı’nın ( 1914 – 1918 ) nedenlerini yazınız
   Nedenleri.
   1-İngiltere ve Almanya arasındaki ekonomik rekabet.
   2-Fransa ile Almanya arasındaki Alsas – Loren’i ele geçirme isteği.
   3-Rusya ve Avusturya-Macaristan’ın çıkarlarının Balkan topraklarında çatışması.
   4-Japonya’nın Alman sömürgelerine göz dikmesi.
   5-Sanayi Devriminin bir sonucu olan sömürgecilik yarışı. (Almanya ve İngiltere arasında).
   6-Fransız Devrimi sonrasında yayılan ulusçuluk anlayışı ile imparatorluklarda azınlık durumunda kalan toplumların bağımsız devlet kurma istekleri.
   6- Avrupa’da Üçlü İtilaf ve Üçlü İttifakın kurulma sürecindeki gelişmeleri yazınız
   9.Üçlü ittifak,üçlü itilaf devletleri kimlerdir yazınız?
   Üçlü ittifak:
   Almanya, Avusturya-Macar imparatorluğu, İtalya (1915'e kadar), Bulgaristan, Osmanlı devleti
   Üçlü itilaf:
   İngiltere, Rusya, Fransa, İtalya (1915'ten sonra), Sırbistan, Japonya, Romanya, Portekiz, a.b.d. brezilya, Yunanistan
   10.ABD I.dünya savaşına niçin girdi ve sonuca nasıl etki yaptı?
   ABD’nin Savaşa Girmesi:I.Dünya Savaşının başında tarafsızlığını ilan eden ABD yine de İtilaf devletlerine büyük çapta silah satmaya devam etmekteydi.Bu durum Almanya’nın tepkisini çekmişti.Alman denizaltılarının Avrupa’ya silah taşıyan Amerikan gemilerini batırmaya başlaması ABD-Almanya ilişkilerini gerginleştirmişti.Son olarak Alman denizaltılarının içinde Amerikan vatandaşları da olan iki büyük yolcu gemisini batırmaları ABD’yi savaşın eşiğine getirdi.İtilaf devletleri 1917’de Rusya ve Romanya’nın savaştan çekilmeleri nedeniyle büyük bir sıkıntı yaşamaktaydı.İtalyan ve Sırp orduları beklenileni verememişlerdi.Bu nedenle ABD’nin İtilaf devletleri yanında savaşa girmesinden başka kurtuluş çaresi göremedikleri için ABD ile Almanya arasındaki krizi değerlendirerek ABD Başkanı Wilson’un savaşa girmek için öne sürdüğü şartları kabul ettiler.Bu sırada Almanya’nın ABD’ye karşı Meksika’yı savaşa ikna etmeye çalıştığını öğrenen ABD 2 Nisan 1917’de resmen Almanya’ya savaş ilan etti.
   11.Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na girme nedenleri nelerdir? (12 Kasım 1914 )
   1-Balkan savaşlarında kaybettiği toprakları geri almak.
   2-Almanya’nın savaşı kazanacağına olan inanç.
   3-Ekonomisini düzelterek, eski gücüne tekrar kavuşma isteği.
   4-İngiltere, Fransa ve Rusya’nın Osmanlılara karşı güven vermeyen tutumları.
   5-Asya’ya açılarak, Türk dünyası ile bütünleşme isteği.
   12.Osmanlı Devletinin katıldıgı cepheler nelerdir.Bu cepheler den ''Canakkale,Kafkas,Mısır,Flistin,Irak'' cephelerindeki savaşların neden ve sonuçlarını belirtin.
   Osmanlı devletinin katıldıgı cehpheler;
   kafkasya cehpesi,Çanakkale cephesi,Mısır ve Filistin cephesi,Irak cephesi'dir.
   Çanakkale cephesi:
   İtilaf devletleri tarafından açılmıştır.
   Açılma nedenleri:
   * İstanbul ve boğazları ele geçirerek Osmanlı Devleti’ni saf dışı bırakmak
   Açıklama: Savaşın alanını daraltmak ve süresini kısaltmak
   * Rusya’ya askeri ve ekonomik yardım götürmek
   * Savaşı kısa zamanda sonuçlandırmak
   * Balkan uluslarını savaşın içine çekmek
   Sonuçları:
   * I .Dünya Savaşı uzadı.
   * Rusya’ya yardım götürülemediğinden dolayı Rus-ya’da artan ekonomik kriz Bolşevik ihtilaline zemin hazırlandı.
   * İngiltere ve Fransa itibar kaybetti ve büyük zarar gördü.
   * İttifak devletleri safında Sırbistan ve Yunanistan’a karşı savaşa giren Bulgaristan Osmanlı ile Almanya arasında kara bağlantısı kurdu. (Bulgaristan Rusya’nın başarılı olarak Balkanlar’a inmesini de istemiyordu.)
   * Türk ulusunun kendine olan güveni arttı. Bu güven milli mücadeleye taşındı
   * Yaklaşık yarım milyon insan hayatını kaybetti
   * Askerlerine “Ben size Taarruzu değil ölmeyi emrediyorum”diyen 19.Tümen komutanı Mustafa kemal Paşa bu cephede kazandığı başarılarla tanınmış, generalliğe terfi etmiş ve Milli Mücadelede önder olarak kabul edilmiştir.
   * Osmanlı’nın saygınlığı arttı.
   * İngiliz ve Fransız donanmalarının da malüb olabileceği görüldü
   * Sömürge altındaki milletler cesaretlenmiştir.
   Kafkasya Cephesi;
   Nedeni;Kafkasya Cephesi askeri harekat,Rusların 1 Kasım 1914 Osmanlı sınırını geçmesiyle başladı.
   Sonucu; Polonya'da Brest-Litowsk(brest-Lisvosk) Antlaşma imzaladı (3 kasım 1918).Böylece I.Dünya Savaşı'ndan çekilen Rusya,1878 Berlin Antlaşması ile Osmanlılardan aldığı kars,ardahan ve batum'u geri vererek doğu Anadolu'yu tamamen boşalttı.
   Irak cephesi:
   Nedenleri:
   * İngilizler, Hint Deniz yolunun güvenliğini sağlayarak bölgedeki Alman tehlikesini ortadan kaldırmak istemiştir.
   * İngilizler Musul-Kerkük petrollerini ele geçirmek ve Kuzeye çıkarak Rusya’ya yardım etmek istemiştir.
   * İngilizler Almanların Orta Doğudaki etkisini kırmak istemiştir.
   NOT:Çanakkale Cephesinin açılış sebeplerinden biri de Rusya’ya yardım etmekti.
   Sonucları
   * İngilizler 24 Kasım 1915’de Ktesifon; 29 Nisan 1916’da Kutülamare’de Türklere malüb olmuş ve İngiliz general Towsend Türklere esir olmuştur.
   * İngilizler 17 Mart 1917’de Bağdat’a girmeyi ba-şarmıştır.
   13.Mondros ateşkes anlatmasını kimler imzaladı.ateşkesin maddelerini ve en tehlikeli maddesini beliriniz.
   
   
   14.Mondros ateşkes anlasmasına göre kimler,anadolu'da nereyi işgal ettiler?
   İNGİLİZLER;Boğazların kontrolünü ele geçirdiler.Ayrıca MUSUL,ANTEP,URFA,MARAŞ,KARS’I işgal edip, İZMİT,AFYON,ESKİŞEHİR,SAMSUN, MERZİFON ve BATUM’ a asker çıkardılar.
   FRANSIZLAR; DÖRTYOL,MERSİN,Pozantı’ya kadar ADANA’ yı,ÇİFTEHAN ve AFYONKARAHİSAR istasyonunu işgal ettiler.
   İTALYANLAR; ANTALYA’YI,KUŞADASINI,FETHİYE,MARMARİS ve BODRUM’U işgal edip,KONYA ve AKŞEHİR’ e asker göndermişlerdir.
   15.Wilson prensipleri nelerdir.Osmanlı devletini ilgilendiren ilgili maddeleri yazın.
   wilson prensiplerini esas almış ve amerikan mandasının kurulmasını destekleyenlerin kurmuş oldukları cemiyet.
   Osmanlı Devletini ilgilendiren ilgili maddeler;
   * Osmanlı Devleti'nin Türk nüfusunun yoğun bölgelerinde,Türklere kesin egemenlik tanınacaktı.
   * Osmanlı Devlet adamları,Wilson ilkeleri'nin barış getireceği kanaatindeydiler.
   16.Paris barış konferansı ne zaman ve niçiçn toplandı.Konferans'ta yunanistanın talepleri ne oldu? ''manda'' fikri niçin ortaya atıldı?
   Ateşkes anlaşmalarından sonra,barışın sürekliliğini sağlamak amacıyla paris barış konferansı,18 mart 1919'da başladı.Konferansa 32 devlet temsilcisi katıldı.Yunan başkanı Venizelos,konferanta bütün Ege Adaları'nı,Trakya'yı,Batı Anadolu'yu istedi.Wison'un getirdiği çözüm ,söz konusu yerlerin Milletler Cemiyetine bağlı olarak yönetilmesiydi.Buna da manda sistemi adı verildi.
   17.İzmir işgalinin neden-tarih-sonuclarını yazın.Türk halkının tepkileri ne oldu?

İşgalin Nedenleri; * Kuva-yı Milliye ortaya çıkmaya başladı * Milli bilinç uyandı * Halkı Milli Mücadele için örgütlemek kolaylaştı * Mitingler düzenlendi * Redd-i İlhak Cemiyeti kuruldu * Halk, işgalcilere güvenilemeyeceğini anladı. İşgalin Sonuçları; * Yurdumuz parçalanmaya başlandı. * Ege Bölgesi'nde Kuva-yı Milliye güçleri kuruldu. * Yunan ordusu büyük katliamlar yaptı. * Mustafa Kemal Havza'dan genelge yayınladı. * İşgale karşı Amiral Bristol Raporu hazırlandı. * İstanbul Hükümeti'nin yetersizliği ortaya çıktı. * İşgal üzerine Rum ve Ermeniler ayrılıkçı faaliyetler başlattı.

18.Kurtuluş savaşı başladıgında ortaya cıkan;
a) Azınlıklar tarafından kurulan cemiyetler:
b) Milli varlığa düşman cemiyetler:
c)Mili cemiyetler:
Bu cemiyetlerin adlarını ve kuruluş amaçlarını belirtiniz.
a)AZINLIKLARIN KURDUĞU CEYETLER:( Mavri Mira, Rum-Pontus, Taşnaksütyun ve Hınçak, Alyans-İsrailit (Macabi), Etnik-i Eterya.)
*MAVRİ MİRA: İstanbul Rum Patrikhanesinde (Fener’de) kurulmuştur.Yunan hükümetinden aldığı emir,maddi ve manevi yardımlarla çalıştı.Amacı:* Eski Bizans İmparatorluğunu yeniden diriltmekti. (MEGALO İDEA:Büyük Ülkü)
Emrinde Yunan kızıl haçı,Rum okullarındaki izci teşkilatları ve Resmi Göçmenler Cemiyeti vardı.
*RUM-PONTUS CEMİYETİ: Trabzon,Samsun ve Kuzeydoğu Anadolu’da faaliyette bulundu.Rum Patrikhanesine bağlı olarak çalıştı.Amacı: * İnebolu’dan Batum’ a kadar uzanan bölgede Rum Pontus devleti kurmaktı.(Fatih Sultan Mehmet’in yıktığı -1461- Trabzon Rum İmparatorluğunu yeniden diriltmek.4.Haçlı seferi sırasında haçlıların Bizans imparatorluğunu yıkıp yerine Latin İmp. kurmaları üzerine kurulmuştu. )
*TAŞNAKSÜTYUN ve HINÇAK CEMİYETİ: Ermeni Patriği ZAVEN Efendi tarafından kurulmuştur.Amaçları:*Doğu Anadolu’da Mondros’un 24.maddesine dayanarak bir Ermeni devleti kurmaktı.Kendilerinin Doğu Anadolu’da çoğunlukta olduğunu iddia ederek İtilaf devletlerinden yardım istiyorlardı.( Bu iddiayı Doğu Anadolu’da araştırma yapan ABD generali HARBORD bölgedeki incelemelerinden sonra yalanlamıştır.)
* ALYANS-İSRAİLİT: Osmanlı Devletinin parçalanması durumunda Filistin’de bir Yahudi devleti kurmak.Bu amaçlarını ABD’nin yardımıyla ikinci dünya savaşından sonra gerçekleştirmişlerdir.)
ETNİK-İETERYA: Yunanlıların Fransız İhtilalinin milliyetçilik ilkesinin etkisiyle ve Avrupa devletlerinin kışkırtması ile 19.yy’da Osmanlı’dan kopmak için kurmuşlardı.
b)MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER
1-Sulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti:
Özellikleri:
Kurtuluşun padişahın emirlerine bağlı kalmakla mümkün olacağını savunmuştur.
Teali İslam Cemiyeti:
Özellikleri:
Kurtuluşun halifenin emirlerine ve İslamın prensiplerine uymakla mümkün olacağını savunmuştur.
İngiliz Muhipleri Cemiyeti:
Özellikleri:
1-Kurtuluşun İngilizlerin himayesi ile mümkün olacağına inanıyordu
2-Bu cemiyet hükümet tarafından da desteklenmiştir.
Wilson Prensipleri Cemiyeti:
Özellikleri:
1-Bu cemiyetin taraftarları Wilson ilkelerinden ilham almıştır
2-Kurtuluşun ABD mandasına girmekle mümkün olacağına inanmışlardır.
Kürt Teali Cemiyeti:
Özellikleri:
1-Bu cemiyetin taraftarları Wilson Prensiplerine da-yanarak; halifeye bağlı olarak bir Kürt devleti kur-mayı planlamışlardır.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası:
Özellikleri:
1-1911 yılında İttihat ve Terakki Partisine karşı kuruldu
2-1918’den itibaren yönetimde etkili olmaya başladı
3-Anadolu hareketini İttihatçıların hareketi olarak gören parti Kurtuluş Savaşına karşı gelişin liderliğini üstlendi.
Milli Cemiyetler (Yararlı Cemiyetler)
Kurulmalarındaki Amaç Nedir?
1. Mondros Mütarekesi’nden sonra işgallerin başlaması
2. Mondros Mütarekesi’ne göre Türk ordusunun terhis edilmesi
3. Devlet otoritesinin kalmaması
4. Birçok bölgede azınlıkların ayrıcalıklı cemiyet kurması
5. Padişah ve hükümetin işgallere kayıtsız kalması
6. Halkın can ve mal güvenliğinin sağlanamaması
Milli Cemiyetler
Bu cemiyetler, Mondros Mütarekesi’nin hemen ardından, Anadolu’nun işgali üzerine Türk ulusu tarafından kurulmuştur.
Trakya Paşaeli Cemiyeti
Edirne’de Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan hemen sonra 2 Aralık 1918′de kuruldu. Amacı Trakya Bölgesi’nin Yunanistan’a verilmesini engellemek için Türkleri örgütlemekti. Bu bölgedeki ordu komutanı Cafer Tayyar Paşa tarafından yürütülen çalışmaların sonucunda Lüleburgaz ve Edirne Kongreleri’nde toplandılar ve TBMM’ye bağlanma kararını aldılar.
İzmir Müdafaa-i Hukuk-i Osmaniye Cemiyeti
İzmir’in işgalinden önce bu cemiyet önceleri Türklerin haklarını basın-yayın yoluyla savunmaya çalışmış, ancak 2-19 Mart 1919 tarihleri arasında düzenledikleri “Müdafaa-i Hukuk Kongresi” sonrasında silahlı direnişi benimsemişlerdir. Direniş örgütlerine silah sağlanmıştır.
Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti
İzmir’in işgalinden sonra Ağustos 1919′da Erzurum’da kurulan bu cemiyet, daha önce İstanbul’da kurulmuş olan “Vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti” ne bağlı olarak açılmış, daha sonra İstanbul’dan ayrılarak “Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti” adını almıştır. Dopu Anadolu’nun Ermenilere verilmesini engellemeye çalışan bu cemiyet Erzurum Kongresi’nden sonra Mustafa Kemal bu cemiyet aracılığıyla öteki cemiyetleri birleştirmiştir.
Kilikyalılar Cemiyeti
Mondros’tan hemen sonra İstanbul’da çalışmalarına başlayan bu cemiyet, daha sonra Adana ve dolaylarına geçerek orada Ermeniler ve Fransızlarla mücadele etmiştir.
Trabzon Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti
Bu cemiyet Karadeniz’de bir Pontus Devleti kurmak isteyen Pontus Rum Cemiyeti’ne karşı kuruldu. Diğer yandan da ayrılıkçı emeller peşinde koşan “Trabzon Havalisi Adem-i Merkeziyet Cemiyeti” ile mücadele etti. Erzurum Kongresi’nden sonra “Doğu-Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” nin şubesi haline geldi.
Hareket-i Milliye ve Redd-i İlhak Cemiyeti
İzmir’in işgaline karşı savunma amacıyla kurulmuştur. Redd-i İlhak Dernekleri; Redd-i İşgal, Redd-i İlhak İstihlas-ı Vatan Heyet- Milli adları ile ortaya çıkmıştır.
Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti
Bu cemiyet Sivas Kongresi’nden sonra 9 Aralık 1919′da Sivas Valisi Reşit Paşa’nın eşi Melek Hanım’ın öncülüğünde kurulmuştur. A.B.D. Senatosu’na ve Avrupa devletlerinin parlamentolarına telgraflar çekilmiş, ulusal mücadelenin haklılığı anlatılmış, ordu için para ve malzeme toplanmıştır.
Milli Kongre Cemiyeti
Esat Paşa tarafından İstanbul’da kurulmuştur. (29 Kasım 1918). Basın ve yayınla mücadeleyi benimsemişlerdir. Yazılarla halkın aydınlatılmasına çalışılmıştır.
Ortak Özellikleri Nelerdir?
Amaçları; Türk ulusunun bağımsızlığını sağlamaktı.
Kendi bölgelerini korumak ve işgalden kurtarmak için kurulmuşlardır.
Silahlı mücadele ile birlikte, basın-yayın yoluyla da mücadeleyi benimsemişlerdir.
İhtiyaçlarını bölge halkı karşılamıştır.
Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri, Milli devlet modelini benimsemişlerdir.